Tôi trở về thành phố vào một chiều giữa tháng chín. Trời xám phủ mây chì,
mưa rơi từng chập, như ngập ngừng, như trêu chọc. Thành phố sớm vội lên đèn.
Ngày xưa tôi rủ áo xa thành phố, chôn vùi kỷ niệm một thời. Ngày ấy đã qua đi
từ lâu lắm rồi. Tôi không muốn trở lại nơi đây vì không muốn khơi dậy những gì
nằm yên dưới mồ. Nhưng hôm nay bước lữ hành đã rong ruổi, đưa tôi về đây. Ngập
ngừng, nửa muốn quay về, nửa muốn không. Bồi hồi.
Trên con đường này, đêm nào ánh đèn vàng vọt soi bước chân ai. Bước đi chầm
chậm, cố tình kéo dài con đường, dầu biết mình không thể. Lặng lẽ, hai tâm hồn
đang dấu tất cả vào lòng. E dè; sợ phải đối đầu với ngỡ ngàng, với lời chối từ.
Có lẽ trong vô hình có lời cản ngăn. Lời chia tay cuối đường dấu tất cả vào hư
không để rồi hai tâm hồn lạc về hai lối. Cho đến ngày không còn e dè, không sợ
ngỡ ngàng, thì muộn màng mất rồi, đã quá muộn màng. Cay nghiệt.
Cũng con đường này, ngày nào có hương thơm mùi gạo mới chín, tỏa đi từ căn
gác trọ. Chưa vào đến nơi, tôi đã biết ai nấu cơm chiều. Bữa cơm ngày đó sao mà
ngon chi lạ, biết rằng người nấu đã vì tôi mà ra sức như vầy. Kể từ đó, tôi
biết cám ơn người nấu – cám ơn tấm lòng muốn cho người ăn có bữa cơm ngon – và
âm thầm cám ơn những ai nấu cho tôi. Một việc nhỏ nhưng đủ để thay đổi đời tôi.
Mỗi lần tự nấu cơm lấy, nghe mùi cơm mới chín, tôi lại nghĩ đến người ấy. Kỷ
niệm đã ăn sâu trong tiềm thức, ngủ yên, rồi thỉnh thoảng chợt mình thức giấc,
ve vảng. Duyên kiếp.
Nhớ hôm nào tôi nôn nóng tìm đến nhà bạn tôi khi nghe tin nhà bạn tôi có
chuyện không may. Vội vã như ngày xưa An Lộc Sơn cấp tốc phi ngựa về Trường An
để kịp tặng Dương Quý Phi mấy quả lệ chi đầu mùa. Chỉ muốn bạn tôi không phải
sống trong cảnh khốn cùng thêm một phút giây nào nữa. Rồi tất cả, chuyện gì
cũng qua; bạn tôi đã chóng qua những giây phút khó khăn. Sau này nghĩ lại, tôi
mới biết lúc ấy mình đã yêu – yêu là muốn người mình yêu được hạnh phúc, an
toàn. Thế gian này được chia làm hai mảnh: một mảnh chỉ có người yêu, mảnh còn
lại có vô số người nhưng nơi đó không đáng quan tâm. Ngày xưa, thật tình lòng
tôi không rõ. Ngây ngô.
Có một ngày cuối đông, tuyết tan, cả bọn chúng tôi kéo nhau đi ăn trưa. Một
chiếc xe chạy vội vã, vô tình làm tuyết lẫn bùn bay tung tóe. Không ai bị gì
cả, chỉ trừ bạn tôi: áo quần, tóc tai đều lấm bùn. Như thế này thì làm sao tiếp
tục đi ăn trưa được, bạn tôi phải quay về tắm gội, lỡ bữa ăn chung. Bữa ăn trưa
chỉ thiếu một người, mà tôi thấy thiếu cả một bầu trời. Hụt hẫng.
Chiều đã xuống mau. Đã đến giờ cơm chiều. Tôi trở lại khuôn viên trường cũ,
tìm một quán ăn, như ngày nào. Nhưng tất cả đều đã khác xưa. Quán cũ ngày xưa
đã ra đi từ lúc nào. Dập dìu nơi đây là các cô cậu trẻ măng, tung tăng, tíu tít
như chúng tôi ngày nào. Họ vui với những gì họ có trong hiện tại; chưa biết gì
sẽ xảy ra ở ngày mai. Còn tôi, tôi lại quay về với quá khứ, cố tìm những gì đã
mất. Biết vậy, nhưng tôi vẫn cố tìm. Cố chấp.
Qua loa cho xong bữa cơm chiều, ăn trong vội vả, trong cô đơn; tôi thăm
thành phố về đêm. Cao ốc mọc đầy, kiến trúc hiện đại. Đêm đã về mà xe cộ vẫn
nườm nượp, dọc ngang trên đường phố. Nhớ ngày nào, sáng chúa nhật, đường phố
không một bóng người đi, y như thành phố chết không bằng. Khi mướn phòng trọ,
xin chủ nhà một chìa khóa cửa trước, thì chủ nhà bảo rằng nhà không cần khóa
cửa, kể cả những lúc chủ nhà đi vắng cả tuần. Tôi nghĩ mình đang sống ở thiên
đường – không cần lo âu chi cả. Một kỷ niệm đẹp, êm đềm. Tiếc rằng ở xứ sở này,
không phải nơi đâu cũng được như vậy; nhưng còn giữ được kỷ niệm như vậy, lòng
tôi đã thấy vui. Tiếc nuối.
Mệt mỏi sau chuyến đi xa, tôi quay về phòng trọ, ngủ qua đêm. Cố dỗ giấc
ngủ, nhưng tôi cứ trằn trọc, trong cô đơn lạnh lẽo. Miên man với bao nhiêu ý
tưởng từ xưa đến giờ. Có lần xem phim Xóm Vắng, tôi chợt chạnh lòng, ước ao
ngày nào đó Hàm Yên của tôi sẽ trờ về. Niềm vui trùng phùng sẽ không bút mực
nào tả xiết. Gặp nhau trong hoàn cảnh nào cũng được, miễn sao Hàm Yên vẫn còn
sống để tôi không đau trong niềm đau tử biệt. Nguyện cầu.
Tôi đi vào mơ lúc nào không hay. Trong mơ, tôi gặp Mộng Trúc, người tình sầu
thảm trong phim Mấy Độ Tà Dương. Có lẽ ngày xưa Lưu Tuyết Hoa thủ diễn vai Mộng
Trúc quá điêu luyện nên hình ảnh trong phim đã ăn sâu vào tiềm thức và theo tôi
vào trong mơ. Người đàn bà âm thầm dấu tình yêu cũ vào lòng, đớn đau vì nghĩ
mình lừa gạt, nhưng vẫn giữ hình bóng người yêu mãi trong tim. Khi bóng trăng
xuyên mành, hay lúc hoàng hôn đỏ ráng chiều, nàng lại thẩn thờ, sống trong kỷ
niệm. Sau ngày gặp lại người yêu cũ, nàng phải tranh đấu với nội tâm, dằng co
giữa nghĩa với tình. Tình chỉ còn là hình bóng; nghĩa là hiện thực và tương
lai. Có lẽ tình không trọn vẹn là tình đẹp muôn đời. Lãng mạn.
Thức giấc sáng hôm sau, thân thể rã rời, nhưng lòng lại lâng lâng. Có lẽ đêm
qua tôi đã một mình xem phim, sống trọn với mình, với chuyên tình của Hà Mậu
Thiên và Lý Mộng Trúc. Phim hay rồi cũng đến hồi phải kết cuộc. Phim hay thì
mỗi lần xem lại, vẫn thấy hay. Có lẽ người xem phải cùng cảnh ngộ với nhân vật
nên mới thấy hay. Có lẽ tôi đã không nhận thức được đâu là thực, đâu là mơ.
Điên rồ?
Ăn sáng qua loa rồi tôi vội vả trả phòng vì không có lý do gì để lưu luyến
với căn phòng trọ. Cơ duyên của tôi với thành phố có lẽ đã tận. Ngày xưa tôi
đến đây và ở lại, rồi gặp gỡ bạn tôi. Tất cà đều không phải do tôi chọn lựa,
nên tôi nghĩ là có sự sắp đặt của cơ duyên. Ngày xưa tôi rời thành phố cũng
không phải do tôi chọn lựa; tôi đi vì phải hoàn tất những gì người khác muốn
tôi phải hoàn tất. Tuổi trẻ, tôi lại còn mộng chưa tròn. Tôi phải đi, dầu biết
rằng không biết ngày nào tôi sẽ trở lại. Trước đó, đã có lần tôi bỏ làng ra đi,
đi thật xa, bỏ lại sau lưng bao nhiêu người thân, bao nhiêu kỷ niệm. Tất cả kỷ
niệm, người thân lần lượt bỏ tôi ra đi, không một lời giả từ. Ngày giả từ thành
phố, lòng tôi nặng trĩu. Da diết.
Lần này, cuối cùng tôi lại ra đi; không còn ai để nói lời giã từ. Lần này
tôi quyết định sẽ không quay về thành phố nữa. Quyết định chắc chắn, mãi mãi
không đổi. Bây giờ tôi đã hiểu: chuyện đời chỉ xảy đến một lần, rồi thôi; tình
cảm chỉ đến và ở lại trong thời gian thật ngắn, một lần, rồi thôi. Tất cả rồi sẽ
qua đi; vui cũng như buồn. Xin hãy đừng quay lại bươi tìm dấu vết đã vùi chôn
trong bụi thời gian. Mai sau nếu tôi còn may mắn hội ngộ với Hàm Yên, tôi chưa
biết mình phải xử sự như thế nào. Nhưng dầu thế nào đi nữa, niềm vui ngày đó sẽ
là niềm vui lớn nhất đời tôi, mãi mãi ở trong tôi. Giã biệt.